Реферат: Травма спинного мозга является серьезной проблемой современной медицины. Морфологические исследования указывают на присутствие двух альтернативных путей гибели клеток травмированного спинного мозга: непосредственного некротического повреждения и отсроченной апоптозной гибели клеток. При этом апоптоз продолжается до 14 дней после травмы и затрагивает нейроны и глию на значительном удалении от травматического очага. В обзоре рассмотрены основные стадии апоптоза спинного мозга, биохимическая регуляция этого процесса и методы его детекции. Тот факт, что апоптоз является физиологическим механизмом клеточной гибели и имеет обратимые этапы позволяет рассматривать вопрос о возможной фармакологической коррекции апоптоза. Особое внимание уделено антиапоптозной терапии с использованием антисмысловых олигодезоксинуклеотидов и перспективам генной терапии
Загрузить PDF:
Ссылка: Баснакьян А.Г., Басков А.В., Соколов Н.Н., Борщенко И.А., Апоптоз при травматическом повреждении спинного мозга: перспективы фармакологической коррекции, Вопросы медицинской химии, 2000, том: 46(5), 431-443.
Список литературы
1. Virchow К Cellular pathology as based upon physiological histology. Ed. 2 New York, (1971) P.356-382. Scholar google search
2. Flemming W. Uber die Bildung von Richtungsfiguren in Saugethierein beim Untergang Graaf scher Folikel. (1885) Arch. Anat. Entw Gesch. .P221-224. Scholar google search
3. Weigert C. 1890. From Magno G, Joris I. Apoptosis, oncosis and necrosis, an overview of cell death. (1995).Amer. J. Pathol. 146,3-5. Scholar google search
5. Kerr J.F., Wyllie A.H., Currie A.R (1972) Brit. J. Cancer, 26,239-257. Scholar google search
6. Lou J., Lenke L.G., Ludwig F.J., O'Brien MF. (1998) Spinal Cord 10, 683-690. Scholar google search
7. Yong C, Arnold P.M., Zoiibine M.N., Citron B.A., Watanabe I., Berman N.E., Festqff B.W.(1998). J. Neurotrauma 15,459-472. Scholar google search
8. Emery E, Aldana P., Bunge M.B., Puckett W., Srinivasan A., Kecme R W., Bethea J., LeviA.D. (1998) J. Neurosurg. 89,911-920. Scholar google search
9. Lockshin R.A., Zakeri-Milovanovic Z. (1984) In: Nucleic acids in cell death. Cell agening and cell death (Eds. I. Devis, and D.C. Sigl.) Cambridge, P.243. Scholar google search
10. Harmon B. V., Corder AM, Collins RJ., Gobe G.C., Allen J., Allan D.J., Kerr J.F. (1990) Intern. Radiat. Biol. 58, 845-858. Scholar google search
11. Li G.L., Farooque M., Holtz A., Olsson Y. (1999) Acta Neuropathol. (Berl) 98, 473-480. Scholar google search
12. Rink A., Fung KM., Trojanowski J.Q., Lee VM., Neugebauer E, Mclntosh Т.К. (1995) Am. J. Pathol. 147, 1575-1583. Scholar google search
13. Akiyama K, Gluckman T.L., Terhakopian A., Jinadasa P.M., Narayan S., Singaswamy S., Massey B. 3rd; BingRJ. (1997) Tissue Cell 29,733-743. Scholar google search
14. Jaffe R., Ariel I.; Beeri R, Paltiel O., Hiss Y, Rosen S., Brezis M. (1997) Exp. Nephrol. 5, 399-403. Scholar google search
15. Newcomb J.K., Zhao X, Pike B.R., Hayes R.L. (1999) Exp. Neurol. 158, 76-88. Scholar google search
16. Crowe MJ; Bresnahan JC; Shuman SL; Masters JN; Beattie MS (1997) Nat. Med. 3, 73-76. Scholar google search
17. Liu XZ, Xu XM, Hu R., Du C, Zhang S.X., McDonald J.W., Dong H.X., Wu Y.J., Fan G.S., Jacquin M.F, Hsu C.Y., Choi D.W. (1997) J. Neurosci. 17, 5395-5406. Scholar google search
18. Shuman S.L., Bresnahan J. С, Beattie M.S. (1997) J. Neurosci. Res. 50, 798-808. Scholar google search
19. Abe Y, Yamamoto Т., Sugiyama Y, Watanabe Т., Saito N., Kayama H., Kumagai T. (1999) J. Neurotrauma 16, 945-952. Scholar google search
20. Bunge RP, Puckett WR, Becerra JL, et al. (1993) Adv. Neurol. 59:75-89. Scholar google search
21. Katoh К, Ikata Т., Katoh S, Hamada Y, Nakauchi K, Sano T, Niwa M. (1996) Neurosci. Lett. 216, 9-12. Scholar google search
22. Sakurai M, Hayashi Т., Abe K, Sadahiro M, Tabayashi K. (1998) J. Thorac Cardiovasc. Surg. 115, 1310-1315. Scholar google search
23. Sakurai M., Hayashi Т., Abe K., SadahiroM, Tabayashi K. (1998) Brain. Res. 797, 23-28. Scholar google search
24. Saito N, Yamamoto Т., Watanabe Т., Abe Y, Kumagai T. (2000) J. Neurotrauma 17, 173-182. Scholar google search
25. Li G.L., Brodin G., Farooque M., Funa K, Holtz A., Wang W.L., Olsson Y. (1996) J. Neuropathol. Exp. Neurol. 55, 280-289. Scholar google search
26. Gillardon F., Klimaschewski L, Wickert H., Krajewski S., Reed J. С, Zimmermaim M. (1996) Brain Res. 739, 244-250. Scholar google search
27. Farooug M., Olsson Y., Hillered L. (1997). J. Neurotrauma 14, 469-476. Scholar google search
28. Rawe S.E., Lee W.A., Perot P.J. Jr. ( 1989) J. Neurosurg. 48, 1002-1007. Scholar google search
35. Schuler H, Lindberg U., Schutt C.E., Karlsson R. (2000) Eur. J. Biochem. 267, 476-486.James S.J., Miller B.J., Basnakian A.G., Pogribny I.P., Pogribna M, Muskhelishvifi L. (1997) Carcinogenesis 18,287-293. Scholar google search
36. Enari M, Sakahira H., Yokoyama H, Okawa K., bvamatsu A., Nagata S. (1998) Nature 391 (6662), 43-50. Scholar google search
37. Mukae N., Enari M., Sakahira H, Fukuda Y., Inazawa J, Toh H, Nagata S. (1998) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 95, 9123-9128. Scholar google search
38. Polzar В., Zanotti S, Stephan H, Ranch F., Peitsch M.C., Irmler M., Tschopp J, MannherzH.G. (1994) Eur. J. CellBiol. 64, 200-210. Scholar google search
39. Yasuda Т., Takeshita H, Iida R., Nakajima Т., Hosomi O., Nakashima Y, Kishi K. (1998) J. Biol. Chem. 273, 2610-2616. Scholar google search
40. Mannherz H.G., Peitsch M.C., Zanotti S, Paddenberg R., Polzar B. (1995) Curr. Top. Microbiol. Immunol. 198, 161-174. Scholar google search
41. Takeshita H, Mogi K., Yasuda Т., Nakajima Т., Nakashima Y, Mori S., Hoshino Т., Kishi К. (2000) Biochem. Biophys. Res. Commun. 269, 481-484. Scholar google search
42. Pravdenkova S.V., Basnakian A.G., James S.J., Andersen B.J. (1996) Brain Res. 729,151-155. Scholar google search
44. Radford I.R (1985) Int. J. Radiat. Biol. Relat. Stud. Phys. Chem. Med. 48, 45-54. Scholar google search
45. Gu Z.Z., Pan Y.C., Cui J.K, Klebuc M.J., Shenaq S, Liu P.K. (1997) Neurochem. Int. 30,417-426. Scholar google search
46. Collins J.A, Schandi C.A, Young K.K., Vesefy J, Willingham M.C. (1997) J. Histochem. Cytochem. 45, 923-934. Scholar google search
47. Walker P.K, Leblanc J, Smith В., Pandey S., Sikorska M. (1999) Methods 17, 329-338. Scholar google search
48. Basnakian A.G. and James S.J. (1996) DNA & Cell. Biol. 15,255-262. Scholar google search
49. Basnakian A.G. and James S.J (1994) Nucl. Acids Res. 22, 2714-2715. Scholar google search
50. Gawieli Y., Sherman Y, Ben-Sasson S.A. (1992) J. Cell Biol. 119,493-501. Scholar google search
51. Wijsman J.H., Jonker RR, Keijzer R, van de Velde C.J., Cornelisse C.J., van Dierendonck J.H. (1993) J. Histochem. Cytochem. 41,7-12. Scholar google search
52. Christensen M.D., Supowit S.C., DiPetter D.J., Halsebosch C.E. (1996) J. Neurotrauma 13,602. Scholar google search
53. Cervos-Navarro J., Schubert Т.Е. (1996) Brain Pathol 6,347-348. Scholar google search
54. Krajewska M, Wang KG., Krajewski S., Zapata J.M., Shabaik A., Gascoyne R, Reed J.C. (1997) Cancer Res. 57, 1605-1613. Scholar google search
55. Groves MJ; An SF; Giometto B; Scaravilli F (1999) Exp. Neurol. 155,284-294. Scholar google search
57. Wada S., Yone K., Ishidou Y, Nagamine T, Nakahara S., Niiyama Т., Sakou T. (1999) J. Neurosurg. 91 (1 Suppl), 98-104. Scholar google search
58. Ray S.,K., Wilford G.G, Matzelle D.C., Hogan EL, Banik N.L. (1999) Ann. N. Y. Acad. Sci. 890, 261-269. Scholar google search
59. Ghirnikar RS, Lee Y.L., Eng L.F. (2000) J. Neurosci. Res.59,63-73. Scholar google search
60. Hu W.H., Qiang W.A., Li F, Liu K, Wang G.Q., Wang HY, Wan X.S., Liao W.H., LiuJ.S, Jen M.F. (2000) J. Chem. Neuroanat. 17,183-197. Scholar google search
61. Kawamura Т., Akira Т., Watanabe M., Kagitani Y. (1997) Neuropharmacology 36, 1023-1030. Scholar google search
62. Lang-Lazdunski L., Heurteaux C, Vaillant N., Widmann C, Lazdunski M. (1999) J. Thorac. Cardiovasc. Surg. 117, 881-889. Scholar google search
74. Chopp M, Chan P.H., Hsu C.Y., Cheung M.E, Jacobs T.P., (1996). National Institute of Neurological Disorders and Stroke Workshop Summary 27, 363-369. Scholar google search
75. Ridet J.L., Pencalet P., Belcram M., Giraudeau В., Chastang C, Philippon J., Mallet J., Privat A., Schwartz L. (2000) Exp. Neurol. 161, 1-14. Scholar google search