1. Научно-исследовательский институт биомедицинской химии имени В.Н. Ореховича, Москва, Россия 2. Национальный университет Чжэн Чэнгуна, Тайнань, Тайвань
Реферат: Системный обзор посвящен выявлению молекулярных маркеров раковых стволовых клеток, значимость которых подтверждена в экспериментах по трансплантации опухолевых субпопуляций с различным фенотипом иммунодефицитным животным. Было отобрано 97 статей, полностью соответствующих задачам исследования. Результаты их анализа свидетельствуют, что наиболее часто используемыми для выделения раковых стволовых клеток маркерами являются: CD133, СD44, ALDH, CD34, CD24 и EpCAM. В обзоре также приведены молекулярные особенности и свойства ряда маркеров раковых стволовых клеток, рассматриваются подходы к терапии опухолей, направленные против этой клеточной субпопуляции, оцениваются перспективы дальнейшего развития теории раковой стволовой клетки.
9. Vidal S.J., Rodriguez-Bravo V., Galsky M., Cordon-Cardo C., Domingo-Domenech J. (2014) Oncogene, 33(36), 4451-4463. CrossRef Scholar google search
10. Guo Z., Li L.Q., Jiang J.H., Ou C., Zeng L.X., Xiang B.D. (2014) World J. Gastroenterol., 20(8), 2098-2106. CrossRef Scholar google search
11. Qu H., Li R., Liu Z., Zhang J., Luo R. (2013) Int. J. Clin. Exp. Pathol., 6(11), 2644-2650. Scholar google search
12. Wu Y., Li Z., Zhang C., Yu K., Teng Z., Zheng G., Wang S., Liu Y., Cui L., Yu X. (2015) Int. J. Clin. Exp. Med., 8(3), 3595-3606. Scholar google search
20. Sugiyama T., Rodriguez R.T., McLean G.W., Kim S.K. (2007) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 104(1), 175-180. CrossRef Scholar google search
21. Uchida N., Buck D.W., He D., Reitsma M.J., Masek M., Phan T.V., Tsukamoto A.S., Gage F.H., Weissman I.L. (2000) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 97(26), 14720-14725. CrossRef Scholar google search
22. Bertolini G., Roz L., Perego P., Tortoreto M., Fontanella E., Gatti L., Pratesi G., Fabbri A., Andriani F., Tinelli S. et al. (2009) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 106(38), 16281-16286. CrossRef Scholar google search
24. Hermann P.C., Huber S.L., Herrler T., Aicher A., Ellwart J.W., Guba M., Bruns C.J., Heeschen C. (2007) Cell Stem Cell, 1(3), 313-323. CrossRef Scholar google search
25. Zacchigna S., Oh H., Wilsch-Bräuninger M., Missol-Kolka E., Jászai J., Jansen S., Tanimoto N., Tonagel F., Seeliger M., Huttner W.B. et al. (2009) J. Neurosci., 29(7), 2297-2308. CrossRef Scholar google search
26. Corbeil D., Marzesco A.M., Wilsch-Bräuninger M., Huttner W.B. (2010) FEBS Lett., 584(9), 1659-1664. CrossRef Scholar google search
27. Weigmann A., Corbeil D., Hellwig A., Huttner W.B. (1997) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 94(23), 12425-12430. CrossRef Scholar google search
28. Marzesco A.M., Janich P., Wilsch-Bräuninger M., Dubreuil V., Langenfeld K., Corbeil D., Huttner W.B. (2005) J. Cell Sci., 118(13), 2849-2858. CrossRef Scholar google search
29. Dubreuil V., Marzesco A.M., Corbeil D., Huttner W.B., Wilsch-Bräuninger M. (2007) J. Cell Biol., 176(4), 483-495. CrossRef Scholar google search
36. Han M., Guo L., Zhang Y., Huang B., Chen A., Chen W., Liu X., Sun S., Wang K., Liu A., Li X. (2016) Mol. Neurobiol., 53(1), 720-727. CrossRef Scholar google search
37. Zhang W., Chen H., Lv S., Yang H. (2015) Mol. Neurobiol. Epub ahead of print. Scholar google search
38. Wang K., Xu J., Zhang J., Huang J. (2012) BMC Cancer, 12, 573. Scholar google search
39. Chen S., Song X., Chen Z., Li X., Li M., Liu H., Li J. (2013) PLoS One, 8(2), e56380. Scholar google search
40. Wen L., Chen X.Z., Yang K., Chen Z.X., Zhang B., Chen J.P., Zhou Z.G., Mo X.M., Hu J.K. (2013) PLoS One, 8(3), e59154. CrossRef Scholar google search
41. Li Y.M., Guo Y.S., Ma B., Zang Y., Wei T., Liang G.F., Fan X., Cui S.Q., Jiang J.L., Tang J., Chen Z.N. (2015) Oncotarget. CrossRef Scholar google search
48. Hanley W.D., Napier S.L., Burdick M.M., Schnaar R.L., Sackstein R., Konstantopoulos K. (2006) FASEB J., 20 (2), 337-339. Scholar google search
49. Tremmel M., Matzke A., Albrecht I., Laib A.M., Olaku V., Ballmer-Hofer K., Christofori G., Héroult M., Augustin H.G., Ponta H., Orian-Rousseau V. (2009) Blood, 114(25), 5236-5244. CrossRef Scholar google search
50. Bennett K.L., Jackson D.G., Simon J.C., Tanczos E., Peach R., Modrell B., Stamenkovic I., Plowman G., Aruffo A. (1995) J. Cell Biol., 128(4), 687-698. CrossRef Scholar google search
58. Zhu H., Mitsuhashi N., Klein A., Barsky L.W., Weinberg K., Barr M.L., Demetriou A., Wu G.D. (2006) Stem Cells, 24(4), 928-935. CrossRef Scholar google search
59. Márquez C., Trigueros C., Fernández E., Toribio M.L. (1995) J. Exp. Med., 181(2), 475-483. CrossRef Scholar google search
60. Ishimoto T., Nagano O., Yae T., Tamada M., Motohara T., Oshima H., Oshima M., Ikeda T., Asaba R., Yagi H. et al. (2011) Cancer Cell, 19(3), 387-400. CrossRef Scholar google search
68. Luo Z., Wu R.R., Lv L., Li P., Zhang L.Y., Hao Q.L., Li W. (2014) Int. J. Clin. Exp. Pathol., 7(7), 3632-3646. Scholar google search
69. Zhao S., He J.L., Qiu Z.X., Chen N.Y., Luo Z., Chen B.J., Li W.M. (2014) Asian Pac. J. Cancer Prev., 15(16), 6761-6766. CrossRef Scholar google search
70. Chai L., Liu H., Zhang Z., Wang F., Wang Q., Zhou S., Wang S. (2014) Tohoku J. Exp. Med., 232(1), 9-19. CrossRef Scholar google search
84. Chaves-Pérez A., Mack B., Maetzel D., Kremling H., Eggert C., Harréus U., Gires O. (2013) Oncogene, 32(5), 641-650. CrossRef Scholar google search
85. Maetzel D., Denzel S., Mack B., Canis M., Went P., Benk M., Kieu C., Papior P., Baeuerle P.A., Munz M., Gires O. (2009) Nat. Cell Biol., 11(2), 162-171. CrossRef Scholar google search
89. de Boer C.J., van Krieken J.H., Janssen-van Rhijn C.M., Litvinov S.V. (1999) J. Pathol., 188(2), 201-206. CrossRef Scholar google search
90. Ogura E., Senzaki H., Yoshizawa K., Hioki K., Tsubura A. (1998) Anticancer Res., 18(5B), 3669-3675. Scholar google search
91. Xie X., Wang C.Y., Cao Y.X., Wang W., Zhuang R., Chen L.H., Dang N.N., Fang L., Jin B.Q. (2005)World J. Gastroenterol., 11(3), 344-347. CrossRef Scholar google search
92. Basak S., Speicher D., Eck S., Wunner W., Maul G., Simmons M.S., Herlyn D. (1998) J. Natl. Cancer Inst., 90(9), 691-697. CrossRef Scholar google search
93. Sankpal N.V., Willman M.W., Fleming T.P., Mayfield J.D., Gillanders W.E. (2009) Cancer Res., 69(3), 753-757. CrossRef Scholar google search
94. Ward K., Amaya C., Verma K., Tran D., Diaz D., Torabi A., Bryan B.A. (2015) Mol. Clin. Oncol., 3(1), 31-36. Scholar google search
95. Spizzo G., Obrist P., Ensinger C., Theurl I., Dünser M., Ramoni A., Gunsilius E., Eibl G., Mikuz G., Gastl G. (2002) Int. J. Cancer, 98(6), 883-888. CrossRef Scholar google search
96. Varga M., Obrist P., Schneeberger S., Mühlmann G., Felgel-Farnholz C., Fong D., Zitt M., Brunhuber T., Schäfer G., Gastl G., Spizzo G. (2004) Clin. Cancer Res., 10(9), 3131-3136. CrossRef Scholar google search
97. Brunner A., Schaefer G., Veits L., Brunner B., Prelog M., Ensinger C. (2008) Anticancer Res., 28(1A), 125-128. Scholar google search
98. Fong D., Steurer M., Obrist P., Barbieri V., Margreiter R., Amberger A., Laimer K., Gastl G., Tzankov A., Spizzo G. (2008) J. Clin. Pathol., 61(1), 31-35. CrossRef Scholar google search
99. Seligson D.B., Pantuck A.J., Liu X., Huang Y., Horvath S., Bui M.H., Han K.R., Correa A.J., Eeva M., Tze S., Belldegrun A.S., Figlin R.A. (2004) Clin. Cancer Res., 10(8), 2659-2669. CrossRef Scholar google search
100. Ralhan R., Cao J., Lim T., Macmillan C., Freeman J.L., Walfish P.G. (2010) BMC Cancer, 10, 331. CrossRef Scholar google search
102. Yang Z.F., Ho D.W., Ng M.N., Lau C.K., Yu W.C., Ngai P., Chu P.W., Lam C.T., Poon R.T., Fan S.T. (2008) Cancer Cell, 13(2), 153-166. CrossRef Scholar google search
104. Emlet D.R., Gupta P., Holgado-Madruga M., Del Vecchio C.A., Mitra S.S., Han S.Y., Li G., Jensen K.C., Vogel H., Xu L.W., Skirboll S.S., Wong A.J. (2014) Cancer Res., 74(4), 1238-1249. CrossRef Scholar google search
105. Schatton T., Murphy G.F., Frank N.Y., Yamaura K., Waaga-Gasser A.M., Gasser M., Zhan Q., Jordan S., Duncan L.M., Weishaupt C., Fuhlbrigge R.C., Kupper T.S., Sayegh M.H., Frank M.H. (2008) Nature, 451, 345-349. CrossRef Scholar google search
106. Frank N.Y., Margaryan A., Huang Y., Schatton T., Waaga-Gasser A.M., Gasser M., Sayegh M.H., Sadee W., Frank M.H. (2005) Cancer Res., 65, 4320-4333. CrossRef Scholar google search
107. Li F., Sethi G. (2010) Biochim. Biophys. Acta, 1805(2), 167-180. Scholar google search
108. Gupta P.B., Onder T.T., Jiang G., Tao K., Kuperwasser C., Weinberg R.A., Lander E.S. (2009) Cell, 138(4), 645-659. CrossRef Scholar google search
109. Lombardo Y., Scopelliti A., Cammareri P., Todaro M., Iovino F., Ricci-Vitiani L., Gulotta G., Dieli F., de Maria R., Stassi G. (2011) Gastroenterology, 140(1), 297-309. CrossRef Scholar google search
111. Pellegatta S., Poliani P.L., Corno D., Menghi F., Ghielmetti F., Suarez-Merino B., Caldera V., Nava S., Ravanini M., Facchetti F., Bruzzone M.G., Finocchiaro G. (2006) Cancer Res., 66(21), 10247-10252. CrossRef Scholar google search
112. Ning N., Pan Q., Zheng F., Teitz-Tennenbaum S., Egenti M., Yet J., Li M., Ginestier C., Wicha M.S., Moyer J.S., Prince M.E., Xu Y., Zhang X.L., Huang S., Chang A.E., Li Q. (2012) Cancer Res., 72(7), 1853-1864. CrossRef Scholar google search
113. Tallerico R., Todaro M., Di Franco S., Maccalli C., Garofalo C., Sottile R., Palmieri C., Tirinato L., Pangigadde P.N., La Rocca R. et al. (2013) J. Immunol., 190(5), 2381-2390. CrossRef Scholar google search
115. Gammaitoni L., Giraudo L., Leuci V., Todorovic M., Mesiano G., Picciotto F., Pisacane A., Zaccagna A., Volpe M.G., Gallo S. et al. (2013) Clin. Cancer Res., 19(16), 4347-4358. CrossRef Scholar google search
116. Sangiolo D., Mesiano G., Gammaitoni L., Leuci V., Todorovic M., Giraudo L., Cammarata C., Dell'Aglio C., D'Ambrosio L., Pisacane A. et al. (2014) Cancer Res., 74(1), 119-129. CrossRef Scholar google search