Метаболизм эндогенных альдегидов: участие в реализации повреждающего действия оксидативного стресса и его возрастные аспекты
Давыдов В.В.1 , Божков А.И.2 1. Институт охраны здоровья детей и подростков АМН Украины2. Харьковский национальный университет им. В.Н. Каразина Раздел: Обзоры Идентификатор PubMed: 14562682
Год: 2003 том: 49 выпуск : 4 страницы: 374-387 В обзоре приводятся данные о возможных путях образования и утилизации эндогенных альдегидов в клетке, а также о механизмах проявления их токсического действия. Показано, что основным источником эндогенных альдегидов является процесс свободнорадикального окисления полиненасыщенных жирных кислот. Хотя в клетке синтезируются различные альдегиды, наибольшая доля приходится на 4-гидрокси-2,3-ноненаль, который образуется из линолевой кислоты. Альдегиды являются относительно стабильными метаболитами. Они обладают способностью взаимодействовать с белками и нуклеиновыми кислотами, изменяя при этом их функциональные свойства. В утилизации альдегидов принимают участие альдегиддегидрогеназа, альдегидредуктаза и глутатион-S-трансфераза, однако основной путь их катаболизма - это конъюгация с глутатионом. Процессы утилизации эндогенных альдегидов имеют тканевую и возрастную специфичность. Их состояние оказывает модулирующее воздействие на характер реализации повреждающего действия свободных радикалов на клетки. Адекватная стимуляция процессов утилизации эндогенных альдегидов в условиях усиления радикалообразования может лежать в основе повышения резистентности клеток к повреждающему действию оксидативного стресса. При старении интенсивность утилизации альдегидов снижается, что может выступать в роли одного из факторов возникновения возрастной патологии.Загрузить PDF:
Цитирование:
APA
MLA
Стандарт БМХ
ГОСТ
Давыдов В.В., Божков А.И. (2003) Биомедицинская химия, 49 (4), 374-387.
Давыдов В.В. и др. Метаболизм эндогенных альдегидов: участие в реализации повреждающего действия оксидативного стресса и его возрастные аспекты // Биомедицинская химия. - 2003. - Т. 49. -N 4. - С. 374-387.
Давыдов В.В. и др., "Метаболизм эндогенных альдегидов: участие в реализации повреждающего действия оксидативного стресса и его возрастные аспекты." Биомедицинская химия 49.4 (2003): 374-387.
Давыдов, В. В., Божков, А. И. (2003). Метаболизм эндогенных альдегидов: участие в реализации повреждающего действия оксидативного стресса и его возрастные аспекты. Биомедицинская химия , 49(4), 374-387.
Список литературы Показать
Van Kuijk F.J., Holte L.L., Dratz E.A. (1990) Biochim. Biophys. Acta., 1043, 116- 118. Scholar google search Reinheckel Т., Nack H., Lorenz S., Wiswedel I., Augustin W. (1998) Free Radic. Res., 29, 297- 305. Scholar google search Grune Т., Siems W.G., Schneider W. (1993) Free Radical. Biol. Med., 15,125- 132. Scholar google search Dianzani M.U., Barrera G., Parola M. (1999) Acta Biochim. Pol., 46, 61- 75. Scholar google search Uchida K., Shiraishi M., Naito Y., Torii Y., Nakamura Y., Osawa T. (1999) J. Biol. Chem., 274, 2234- 2242. Scholar google search Nagui A., Chause B. (1986) Arm. Rev. Biochem., 55, 137- 166. Scholar google search Lenaz G. (1998) Biochim.Biophys. Acta, 1366, 53- 67. Scholar google search Allen R.G., Tresini M. (2000) Free Radical. Biol. Med. 28, 463- 499. Scholar google search Bogoyevitch M.A., Court N.W., Draper K.A., Dhillon A., Abas L. (2000). J. Mol. Cell. Cardiol. 32, 1469- 1480. Scholar google search Hensley K., Robinson K.A., Gabbita S.P., Salsman S., Floyd R.A. (2000) Free Radical. Biol. Med., 28, 1456- 1462. Scholar google search Maccubbin A.E., Patizyc H.B., Ersing N., Budzynski E.E. (1999) Biochem. Biophys. Acta. Molecular Basis of Disease, 1454, 80- 88. Scholar google search Mecocci P., Fano G., Fulle S., MacGarvey U., Shinobu L. (1999) Free Radical. Biol. Med., 26, 303- 308. Scholar google search Davies M.J., Fu S., Wang К., Dean R.Т. (1999) Free Radical. Biol. Med., 27, 1151- 1163. Scholar google search Prior W. Free Radical In Biology (1976) NY: Acad. Press. Scholar google search Laurent A., Perdu- Durand E., Alary J., Debrauwer L., Cravedi J.P. (2000) Toxicol. Lett., 114, 203- 214. Scholar google search Esterbauer H., Schaur R.J., Zollner H. (1991) Free Radical. Biol. Med., 11, 81- 128. Scholar google search Anderson K.M., Seed Т., Ou D., Harris J.E. (1999) Med. Hypotheses, 52,451- 463. Scholar google search Меерсон Ф.З. (1984) Патогенез и предупреждение стрессорных и ишемических повреждений сердца.- М.: Медицина. Scholar google search Bauer V., Bauer F. (1999) Gen. Physiol. Biophys., 18, 7- 14. Scholar google search Harmon D. (1956) J.Gerontol., 11, 298- 300. Scholar google search Harman D. (1994) Ann. NY Acad. Sci., 717, 1- 5. Scholar google search Spiteller G. (2001) Exp. Gerontol., 36, 1425- 1457. Scholar google search Leonarduzzi G., Arkan M.C., Basaga H., Chiarpotto E. (2000) Free Radical. Biol. Med., 28,1370- 1378. Scholar google search Uchida K. (2000). Free Radical. Biol.Med., 28, 1685- 1696. Scholar google search Zyzak D.V., Richardson J.M., Thorpe S.R., Baynes J.W. (1995) Arch. Biochem. Biophys., 316, 547- 554. Scholar google search VanKuijk F.J., Holte L.L., Dratz E.A. (1991)Biochem. Biophis. Acta, 1487,222- 232. Scholar google search Waeg G., Dimsity G., Esterbauer H. (1996) Free Radic. Res., 25, 149- 159. Scholar google search Esterbauer H. (1996) Pathol. Biol., 44, 25- 28. Scholar google search Vasiliou V., Pappa A., Petersen D.R. (2000) Chem. Biol. Interact., 129, 1- 19. Scholar google search Shackelford R.E. (2000) Free Radical. Biol.Med., 28,1387- 1404. Scholar google search Schhauenstein E., Taufer M., Esterbauer H., Kylianek A., Seelich T. (1971) Monatsh. Chem., 102, 517 - 529. Scholar google search Gueraud F., Alary J., Costet P., Debrauwer L., Dolo L., Pineau Т., Paris A. (1999) J.Lipid. Res., 40, 152 - 159. Scholar google search Uchida K., Stadtman E.R. (1992) Proc. Natl. Acad. Sci. USA., 89, 4544 - 4548. Scholar google search Uchida K., Stadtman E.R. (1992) Proc. Natl. Acad. Sci. USA., 89, 5611 - 5615. Scholar google search Sayre L.M., Arora P.K., Iyer R.S., Salomon R.G. (1993) Chem. Res. Toxicol., 6, 19- 22. Scholar google search Itakura K., Osawa Т., Uchida K. (1998) J. Org. Chem., 63, 185- 187. Scholar google search Nair V., Cooper C.S. (1986). Lipids, 21, 6- 10. Scholar google search Kikugava K., Masatoshi B. (1985) Arch. Biol., 96, 337- 339. Scholar google search Gadoni E., Olivero A., Miglietta A., Bocca C., Gabriel L. (1993) Cytotechnology, 11 (Suppl 1), 62- 64. Scholar google search Okada K., Wangpoengtrakul C., Osawa Т., Toyokuni S., Tanaka K., Uchida K. (1999) J. Biol. Chem., 274, 23787- 23793. Scholar google search Hayes R.L., Szweda L., Pickin K., Welker M.E., Townsend A.J. (2000) Mol. Pharm., 58, 788- 794. Scholar google search Irwin W.A., Gaspers L.D., Thomas J.A. (2002) Biochem. Biophys. Res. Commun., 291, 215- 219. Scholar google search Kristal B.S., Park B.K., Yu B.P. (1996) J. Biol. Chem., 271, 6033- 6038. Scholar google search Ullrich О., Непке W., Grune T., Siems W.G. (1996) Free Radic. Res., 24, 421- 427. Scholar google search Humphries K.M., Yoo Y., Szweda L.I. (1998) Biochemistry, 37, 552- 557. Scholar google search Chen J., Schenker S., Frosto T.A., Henderson G.I. (1998) Biochim. Biophys. Acta, 1380, 336- 344. Scholar google search Chen J.J., Bertrand H., Yu B.P. (1995) Free Radical. Biol. Med., 19, 583- 590. Scholar google search Esterbauer H., Zollner H. (1985) Biochem. J., 28, 363- 373. Scholar google search Grant A., Staffas L., Mancowiz L., Kelly V.P., Manson M.M., DePierre J.W., Hayes J.D., Ellis E.M. (2001) Biochem. Pharmacol., 62, 1511- 1519. Scholar google search Singh S.P., Janecki A.J., Srivastava S.K., Awasthi S., Awasthi A.C., Xia S.J., Zimniak P. (2002) J. Biol. Chem., 277, 4232- 4239. Scholar google search Xie C., Lovell M.A., Xiong S., Kindy M.S., Guo J., Xie J., Amaranth V., Montine T.J., Markesbery W.R. (2001) Free Radical. Biol. Med., 31, 73- 81. Scholar google search Ishikawa Т., Esterbauer Н., Sies H. (1986) J. Biol. Chem., 261, 1576- 1581. Scholar google search Cheng J.Z., Yang Y., Singh S.P., Singhal S.S., Awasthi S, Pan S.S., Singh S. V, Zimniak P., Awasthi Y.C. (2001) Biochem. Biophys. Res. Commun., 282, 1268- 1274. Scholar google search Danielson U.H., Esterbauer H., Mannervik B. (1987) Biochem. J., 247, 707- 713. Scholar google search Chien C.L., Kirollos K.S., Linderman R.J., Dauterman W.C. (1994) Biochim. Biophys. Acta, 1204, 175- 180. Scholar google search Spitz D.R., Sullivan S.J., Malcolm R.R., Roberts R.J. (1991) Free Radical. Biol. Med., 11, 415- 423. Scholar google search Singh S.P., Coronella J.A., Benes H., Cochrane B.J., Zimniak P. (2001) Eur. J. Biochem., 268, 2912- 2923. Scholar google search Srivastava S., Chandra A., Ansari N.H., Srivastava S.K., Bhathagar A. (1998) Biochem. J., 329, 469- 475. Scholar google search Srivastava S., Chandra A., Wang L., Seifert W.E., DaGue B.B., Ansari N.H., Srivastava S.K., Bhatnagar A. (1998) J. Biol. Chem., 273, 10893- 10900. Scholar google search Mitchell D.Y., Petersen D.R. (1987) Toxicol. Appl. Pharmacol., 87, 403- 410. Scholar google search Hjelmqvist L., Lundgren R., Norin A., Jornvall H., Vallee В., Klyosov A., Keung W.M. (1997) FEBS Letters, 416, 99- 102 . Scholar google search Kelson T.L., Secor McVoy J.R., Rizzo W.B. (1997) Biochim. Biophys. Acta, 1335, 99- 110. Scholar google search Pietruszko R., Chem M. (2001) Chem. Biol. Interact., 130- 132, 193- 199. Scholar google search Canuto R., Musio G., Ferro M., Maggiora M. (1999) Free Radical. Biol. Med., 26, 333 - 340. Scholar google search Кислова О.В., Виноградова Е.Г., Пхакадзе Г.А. (1995) Укр. Биохим. ж., 67, 38- 45. Scholar google search Perozich J., Kuo L., Lindahl R., Hempel J. (2001). Chem. Biol. Interact., 130- 132, 115- 124. Scholar google search Hurley Т.О., Perez- Miller S., Breen H. (2001) Chem. Biol. Interact., 130- 132,3- 14. Scholar google search Weiner H., Wei В., Zhou J. (2001) Chem. Biol. Interact., 130- 132, 47- 56. Scholar google search Lipsky J.J., Shen M.L., Naylor S. (2001) Chem. Biol. Interact., 130- 132, 81 - 91. Scholar google search Lipsky J.J., Shen M.L., Naylor S. (2001) Chem. Biol. Interact, 130- 132, 93- 102. Scholar google search Reisdorph R., Lindahl R. (2001) Chem. Biol. Interact., 130- 132, 227 - 233. Scholar google search Esterbauer H., Zollner H., Lang J. (1985) Biochem. J., 228, 363- 373. Scholar google search Spycher S., Tabataba- Vakili S., O'Donnell V.B., Palomba L., Azzi A. (1996) Biochem. Biophys. Res. Commun., 226, 512- 516. Scholar google search Koch Y.H., Park Y.S., Takahashi M., Suzuki K., Taniguchi N. (2000) Free Radic. Res., 33, 739- 746. Scholar google search Hartley D.P., Ruth J.A., Petersen D.R. ( 1995) Arch. Biochem. Biophys., 316, 197- 205. Scholar google search Tjalkens R.B., Cook L.W., Petersen D.R. (1999) Arch. Biochem. Biophys., 361, 113- 119. Scholar google search Luckey S.W., Petersen D.R. (2001) Arch. Biochem. Biophys., 389, 77- 83. Scholar google search Srivastava S., Dixit B.L., Cai J., Sharma S., Hurst H.E., Bhatnagar A., Srivastava S.K. (2000) Free Radical. Biol. Med., 29, 642- 651. Scholar google search Chen J.J., Yu B.P. (1996) Aging, 8, 334 - 340. Scholar google search de Zwart L.L., Hermanns R.C., Meerman J.H., Commandeur J.N., Vermeulen N.P. (1996) Xenobiotica, 26, 1087- 1100. Scholar google search Boesch J.S. (1996) J. Biol. Chem., 271, 5150- 5157. Scholar google search Stems W.G., Pimenov A.M., Esterbauer H., Grune T. (1998) J. Biochem., 123, 534- 539. Scholar google search Siems W.G., Zollner H., Grune Т., Esterbauer H. (1997) J. Lipid. Res., 38,612- 622. Scholar google search Picklo M.J. (2001) J. Neuropathol. Exp. Neurol., 60, 686- 695. Scholar google search Canuto R.A. (1998). Free Radic. Res., 29, 387- 395. Scholar google search Traverse N., Odetti P., Pronzato M.A., Cottalasso D., Marinari U.M. (2002) Free Radical. Biol. Med., 32, 350- 359. Scholar google search Lucas D.T., Szweda L.I. (1998) Biochemistry , 95, 510- 514. Scholar google search Чеботарев Д. Ф., Коркушко О.В. (1977) Тер. Архив, 2, 121- 126. Scholar google search Docherty I.R. (1990) Pharmacol. Rev., 42, 103- 126. Scholar google search Барабой В.А. (1991) Успехи Совр. Биол., 111, 923- 931. Scholar google search